บทนำ
     เทศกาลมหาพรตเป็นช่วงเวลาพิเศษที่มุ่งนำพาคริสตชน รวมทั้งผู้ที่เรียนคำสอนเพื่อเตรียมตัวเป็นคริสตชน (คริสตังสำรอง) ให้เตรียมชีวิต เตรียมจิตใจให้พร้อมสำหรับการฉลองอันสำคัญยิ่งในปีพิธีกรรมของพระศาสนจักร นั่นก็คือการสมโภชปัสกา
วันพุธรับเถ้าเป็นวันเริ่มต้นเทศกาลมหาพรต พิธีเสกและโรยเถ้า ตามปกติจะทำในพิธีมิสซา หลังอ่านพระวรสารและการเทศน์ ซึ่งให้ความหมายว่า พระวาจาของพระเจ้าเป็นพลังสำคัญที่ปลุกเร้าจิตใจของคริสตชนให้สำนึกตน กลับใจ และใช้โทษบาปในเทศกาลมหาพรตนี้

บทอ่านจากพระคัมภีร์ในพิธีมิสซาวันพุธรับเถ้า
     พระวาจาของพระเจ้าในพิธีมิสซาวันพุธรับเถ้าให้ความหมายอย่างชัดเจนถึงการดำเนินชีวิตในเทศกาลมหาพรตเพื่อเตรียมตัวเราสมโภชปัสกา
บทอ่านแรกจากหนังสือประกาศกโยเอล (ยอล. 2:12-18) กล่าวว่า “เจ้าทั้งหลายจงเต็มใจกลับมาหาเรา ด้วยการอดอาหาร ร้องไห้ และเป็นทุกข์คร่ำครวญ ณ บัดนี้เถิด”
     บทอ่านที่สองนำมาจากจดหมายของนักบุญเปาโลอัครสาวกถึงชาวโครินธ์ ฉบับที่ 2 (2 คร. 5:20-6:2) กล่าวถึงการกลับใจอย่างต่อเนื่องว่า “จงคืนดีกับพระเจ้าเถิด บัดนี้แหละเป็นเวลาที่เหมาะสม”
     พระวรสารตามคำบอกเล่าของนักบุญมัทธิวกล่าวถึงคำสอนของพระเยซูเจ้าเรื่องการกลับใจในภาคปฏิบัติ คือ “การทำทาน” “การอธิษฐานภาวนา” และ “การจำศีลอดอาหาร” พระองค์ทรงสอนว่า “จงระวังอย่าประกอบกิจการดีของท่านต่อหน้ามนุษย์เพื่ออวดเขา มิฉะนั้น ท่านจะไม่ได้รับบำเหน็จจากพระบิดาของท่านผู้สถิตในสวรรค์” (มธ. 6:1-6,16-18)

ความหมายของเถ้า
ความหมายของเถ้าในพิธีกรรมมี ดังนี้
1. เถ้าเป็นเครื่องหมายของ “ความทุกข์ถึงบาป” “จงกลับใจใช้โทษบาป และเชื่อพระวรสารเถิด” (มก 1:15)
2. เถ้ายังหมายถึงสภาพของมนุษย์คนบาป ซึ่งพยายามแสดงความสำนึกผิดของตนต่อพระเจ้าออกมาเป็นพิธีภายนอก “มนุษย์เอ๋ย จงระลึกเถิดว่า เจ้าเป็นแค่ฝุ่นดิน และจะกลับเป็นฝุ่นดินอีก” (ปฐก 3:19)
3. เถ้ายังอาจหมายถึงความสกปรก (บาป) ซึ่งใช้น้ำชำระให้สะอาดได้ (ศีลล้างบาป)
4. ธรรมเนียมที่ให้โรยเถ้าที่ได้จากใบลานซึ่งเสกในปีก่อนนั้น มีความหมายดี เพราะใบลานหมายถึงชัยชนะของพระเยซูเจ้าในฐานะกษัตริย์ในการเสด็จเข้ากรุงเยรูซาเล็มอย่างสง่า (ภาพอนาคตของการกลับคืนชีพ) เมื่อเอามาเผาเป็นเถ้าและโรยเพื่อเตือนใจให้คริสตชนใช้โทษบาปแล้ว ยังเป็นสิ่งที่บอกคริสตชนว่า การใช้โทษบาปนี้มีเป้าหมายเพื่อเตรียมการฉลองชัยชนะแห่งการกลับคืนชีพของพระเยซูเจ้า

ไตร่ตรองเรื่องวันพุธรับเถ้ากับการดำเนินชีวิตคริสตชน
     เครื่องหมายของการเป็นทุกข์กลับใจจากบาปของคริสตชนในพิธีกรรม “พิธีเสกและโรยเถ้า” ถูกแสดงออกอย่างชัดเจนและเป็นรูปธรรมในชีวิตคริสตชน โดยพระศาสนจักรกำหนดให้วันพุธรับเถ้าเป็นวันใช้โทษบาปสากลของพระศาสนจักร และกำหนดให้คริสตชนผู้มีอายุตั้งแต่ 14 ปีบริบูรณ์ขึ้นไปต้องอดเนื้อ และคริสตชนที่มีอายุตั้งแต่ 18 ปีบริบูรณ์ขึ้นไป จนถึงอายุ 59 ปีบริบูรณ์ ต้องอดอาหาร

     ในปีนี้วันพุธรับเถ้าตรงกับวันที่ 14 กุมภาพันธ์ หรือวันวาเลนไทน์ ซึ่งธรรมเนียมทางโลกถือว่าเป็นวันแห่งความรัก หนุ่มสาว หรือ คู่รัก อาจจะมอบดอกกุหลาบแก่กันอันเป็นสื่อแห่งความรักที่มีให้แก่กัน หรือมีกิจกรรมภายนอกที่พี่น้องอาจจะใช้เพื่อสื่อแสดงถึงความรักที่พี่น้องมีต่อกัน ซึ่งเป็นเรื่องดีครับ
     ในปีนี้วันวาเลนไทน์ตรงกับวันพุธรับเถ้า พ่อจึงขอเชิญชวนพี่น้องให้ใช้วันนี้เป็นโอกาสมอบความรักต่อพระเจ้าด้วยการอดเนื้อและอดอาหาร และมอบความรักแก่พี่น้องที่อยู่รอบข้างด้วยกิจการแห่งความรัก ความเมตตา ตามจิตตารมณ์ของเทศกาลมหาพรต จริงๆ แล้ว ไม่ว่าจะเป็นวันพุธรับเถ้าหรือวันไหนๆ ในชีวิต ก็เป็นโอกาสที่เราจะมอบความรักให้แก่พระเจ้าและเพื่อนมนุษย์ตามคำสอนของพระเยซูเจ้าได้เสมอ
     

     สำหรับพี่น้องที่ประสงค์จะจัดพิธีสมรสในวันธรรมดาเทศกาลเทศกาลมหาพรต หรือวันอื่นๆ ที่มีลักษณะใช้โทษบาป คุณพ่อผู้อภิบาลหรือคุณพ่อผู้ประกอบพิธีสมรสจะเตือนใจพี่น้องให้คำนึงถึงลักษณะพิเศษของเทศกาลมหาพรต เราจะพบความเป็นรูปธรรมในพิธีกรรมด้วย คือ จะไม่มีการขับร้องเพลงพระสิริรุ่งโรจน์ เพลงอัลเลลูยา ฯลฯ แม้พระสงฆ์จะสวมกาสุลาสีขาวซึ่งเป็นอาภรณ์สำหรับประกอบพิธีศีลสมรสตามปกติก็ตาม
     

     สำหรับพี่น้องที่ประสงค์จะจัดพิธีสมรสในวันอาทิตย์เทศกาลเทศกาลมหาพรต พระศาสนจักรเสนอแนวทางในการจัดพิธีสมรส ดังนี้ อาจประกอบพิธีสมรสนอกมิสซา (พิธีสมรสที่มีเฉพาะภาควจนพิธีกรรมและปิดพิธีด้วยการสวดบทข้าแต่พระบิดา และอวยพร) โดยตระหนักในใจถึงจิตตารมณ์การกลับใจใช้โทษบาปซึ่งเป็นหัวใจสำคัญของเทศกาลมหาพรต หรือถ้าเลือกพิธีสมรสในมิสซา จะใช้มิสซาประจำวัน บทภาวนาของประธาน บทนำขอบพระคุณ และบทอ่านสองบทนำมาจากมิสซาประจำวัน (วันอาทิตย์เทศกาลมหาพรต) บทอ่านหนึ่งบทอาจเลือกมาจากบทอ่านในหนังสือพิธีศีลสมรส และมิสซาสำหรับสามีภรรยา โดยมีการอวยพรคู่สมรสในมิสซาตามปกติ และประธานพิธีจะใช้สูตรอวยพรพิเศษในตอนท้ายด้วย (กฎทั่วไปฯ ข้อ 372 และพิธีศีลสมรสฯ ข้อ 11)

     พี่น้องที่รัก ขอให้กิจการต่างๆ ที่พี่น้องจะปฏิบัติในเทศกาลมหาพรต ไม่ว่าจะเป็นการสวดภาวนา การพลีกรรมใช้โทษบาป การจำศีลอดอาหาร กิจการแห่งความรัก ฯลฯ เป็นการกระทำที่ไม่ได้มุ่งแค่เพียงการเสริมสร้างความดีโดยชำระจิตใจของแต่ละคนเท่านั้น แต่ความดีที่เราทำในเทศกาลมหาพรตจะต้องมีรากฐานอยู่ที่ความรักต่อพระเจ้าและเพื่อนมนุษย์ และเป็นความดีเพื่อผู้อื่นด้วย ดังเช่นพระเยซูเจ้า ผู้มิได้ทรงหวงแหนชีวิตของพระองค์ แต่ได้ทรงมอบชีวิตของพระองค์บนไม้กางเขนเพื่อความรอดพ้นของมนุษย์ทุกคน