หน้าหลักเช็คเมลล์ติดต่อเราสมุดเยี่ยมลิงค์คาทอลิกแผนผังเวบไซด์

ค้นหาข้อมูล :

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

พระธรรมนูญ พระสมณกฤษฎีกา
และคำแถลงแห่งสภาสังคายนา เล่มที่ 4

บทที่ 1  :  หลักการคาทอลิกเกี่ยวกับสากลสัมพันธภาพ

- - -  - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

 พระสมณกฤษฎีกา แห่ง สภาสังคายนาว่าด้วยสากลสัมพันธภาพ

๒. ความรักที่พระเป็นเจ้าทรงมีต่อชาวเรา ได้ปรากฎให้เห็นในข้อที่พระบิดาทรงส่งพระบุตรแต่องค์เดียวของพระเป็นเจ้ามายังโลก เพื่อทำให้มนุษยชาติทั้งมวลเกิดใหม่ อาศัยพระองค์ทรงอวตารมาเกิดเป็นมนุษย์ทำให้โลกได้รับการไถ่และรวมเข้าเป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน พระบุตรนี้แหละ ก่อนจะถวายพระองค์บนกางเขนเป็นเครื่องบูชาอันบริสุทธิ์ผุดผ่อง ได้ภาวนาถึงพระบิดาอุทิศแก่ผู้ที่ต่อไปจะเชื่อถึงพระองค์ว่า “ ขอให้ทุกคนเป็นอันหนึ่งอันเดียว เหมือนดังพระบิดาอยู่ในข้าพเจ้าและข้าพเจ้าอยู่ในพระบิดา ขอให้เขาทั้งหลายเป็นอันหนึ่งอันเดียวในเราทั้งสอง เพื่อโลกจะได้เชื่อว่าพระบิดาทรงส่งข้าพเจ้ามา “ (ยน . ๑๗ : ๒๑ ) และในพระศาสนจักรของพระองค์ พระองค์ยังทรงตั้งศีลมหาสนิทอันน่าพิศวง ซึ่งแสดงและทำให้เอกภาพแห่งพระศาสนจักรเป็นอันสำเร็จไป พระองค์ประทานพระบัญญัติใหม่แก่บรรดาสานุศิษย์โดยสั่งให้เรารักกันและกัน และทรงสัญญาจะส่งพระจิตมาอยู่กับเขา เป็นพระสวามีเจ้าและผู้ประทานชีวิตและประทับอยู่กับเขาตลอดกาล

พระเยซูเจ้า เมื่อทรงถูกยกขึ้นบนกางเขนและเสด็จเข้าสู่พระสิริโรจนากรแล้ว ได้ประทานพระจิตตามที่ทรงสัญญา โดยอาศัยพระจิต พระองค์ได้ทรงเรียกประชากรแห่งพันธสัญญาใหม่ ซึ่งได้แก่พระศาสนจักรให้มารวมอยู่ในเอกภาพแห่งความเชื่อ ความหวังและความรัก ตามที่นักบุญเปาโลสอนว่า “ มีพระกายเดียวและพระจิตเดียว ดังที่พระเป็นเจ้าทรงเรียกท่านให้มีความวางใจเดียวกันตามฐานะของท่าน มีพระเจ้าเดียว ความเชื่ออันเดียวกัน ศีลล้างบาปเดียว “ (อฟ. ๔ :๔-๕ ) ด้วยว่า “ทุกคนที่ได้รับศีลล้างบาปในพระคริสตเจ้า ที่สวมองค์พระคริสตเจ้า …. ท่านทั้งปวงเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันในพระคริสตเยซู “ (กท.๓:๒๗ -๒๘ ) พระจิตเจ้าซึ่งประทับอยู่ในผู้มีความเชื่อและแผ่คลุมปกครองพระศาสนจักรทั้งหมด บันดาลให้การอยู่ร่วมสนิทกันของสัตบุรุษเป็นอันสำเร็จไป และทำให้เขาเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันในพระคริสตเจ้าอย่างใกล้ชิด จนพระองค์ทรงเป็นหลักแห่งเอกภาพของ           พระศาสนจักร พระจิตทรงเป็นผู้บันดาลให้มีพระคุณและศาสนบริการต่าง ๆ ทำให้พระศาสนจักรมีหน้าที่หลาย ๆ ประการ เพื่อให้มีผู้ศักดิ์สิทธิ์ที่มีคุณวุฒิพร้อมที่จะทำหน้าที่ต่าง ๆ กันด้านศาสนาโดยมุ่งหมายที่จะเสริมสร้างพระวรกายพระคริสตเจ้า “ (อฟ. ๔ : ๑๒ )

แต่เมื่อตั้งพระศาสนจักรขึ้นในที่ทุกแห่งจนวันสิ้นพิภพพระคริสตเจ้าทรงมอบหมายให้คณะอัครธรรมฑูตสิบสองคนมีหน้าที่สอนปกครอง และทำให้มนุษย์ศักดิ์สิทธิ์ไป ในหมู่อัครธรรมฑูต พระองค์เลือกเปโตร และเมื่อเปโตรได้แสดงความเชื่อแล้ว พระองค์ทรงประกาศว่าจะตั้งพระศาสนจักรของพระองค์ขึ้นโดยให้ท่านเป็นรากฐาน พระองค์ทรงสัญญาจะมอบกุญแจเมืองสวรรค์ให้แก่ท่าน และเมื่อท่านประกาศยืนยันความรักต่อพระองค์แล้ว พระองค์ทรงฝากแกะทั้งหมดให้ท่านสอนให้มั่นคงในความเชื่อ กับเลี้ยงอภิบาลให้ร่วมสมัครสมานเป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน โดยพระเยซูคริสตเจ้าเองยังคงเป็นหินมุมสูงสุดและชุมพาบาลเลี้ยงวิญญาณของเราตราบเท่านิรันดร

พระเยซูคริสตเจ้าทรงปรารถนาให้ประชากรของพระองค์ทวีเพิ่มขึ้นด้วยการประกาศข่าวดีของบรรดาอัครธรรมฑูตและผู้สืบตำแหน่ง คือบรรดาพระสังฆราชพร้อมด้วยองค์ประมุขของพระสังฆราช ซึ่งเป็นผู้สืบตำแหน่งต่อจากนักบุญเปโตร ด้วยการโปรดศีลศักดิ์สิทธิ์และด้วยการปกครองโดยความรัก ตามการดลใจของพระจิต พระเยซูคริสตเจ้าทรงทำให้การร่วมสนิทเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันเป็นอันสำเร็จไปด้วยการสำแดงความเชื่อหนึ่งเดียวด้วยการประกอบคารวกิจร่วมกัน และด้วยความสมัครสมานฉันท์พี่น้องในครอบครัวของพระเป็นเจ้า

ดังนี้ พระศาสนจักร จึงเป็นฝูงชุมพาเดียวของพระเป็นเจ้า และเป็นดังเครื่องหมายที่ยกขึ้นให้นนาชาติเห็น และนำข่าวดี อันนำสันติสุขมมาเสนอรับใช้มนุษยชาติทั้งสิ้น พระศาสนจักร กำลังจาริกไปยังจุดหมายปลายทาง คือถิ่นฐานในสวรรค์ด้วยความหวัง

นี่แหละคืออัตถ์ลึกซึ้งเรื่องเอกภาพของพระศาสนจักรในพระคริสตเจ้าและโดยพระคริสตเจ้า ภายใต้การดลบันดาลของพระจิต ซึ่งทำให้มีการปฎิบัติศาสนบริการหลายอย่าง แบบฉบับสูงสุดและหลักแห่งอัตถ์ลึกซึ้งนี้ก็คือ เอกภาพของพระเจ้าเดียวเป็นสามพระบุคคล คือ พระบิดา พระบุตร และพระจิต

ความสัมพันธ์ระหว่างพี่น้องที่แตกแยกออกไปกับพระศาสนจักร คาทอลิก

๓. ในพระศาสนจักรหนึ่งเดียวของพระเป็นเจ้านี้ แต่เดิมทีเดียวก็ปรากฏมีการแตกแยก ซึ่ง      นักบุญเปาโลตำหนิอย่างรุนแรง ถือว่าเป็นสิ่งที่น่าประณาม ในศตวรรษต่อ ๆ มา ได้เกิดการแตกแยกที่ร้ายแรงยิ่งขึ้น และหมู่คณะใหญ่ ๆ บางหมู่ได้แยกจากการร่วมเป็นอันหนึ่งอันเดียวกับ                   พระศาสนจักรคาทอลิก โดยบางครั้งก็เป็นความผิดของบุคคลทั้งสองฝ่าย ผู้ที่เกิดมาในหมู่คณะเหล่านี้และยังมีความเชื่อถึงพระคริสตเจ้า เราจะกล่าวหาว่าเขาทำบาปแตกแยกออกไปหาได้ไม่ และพระศาสนจักรคาทอลิกก็ยังมีความรักและความเคารพอย่างฉันพี่น้องต่อบุคคลเหล่านี้ แท้ที่จริงผู้ที่เชื่อถึงพระคริสตเจ้าและได้รับศีลล้างบาปอย่างถูกต้อง ย่อมถือได้ว่ายังคงอยู่ในความร่วมอันหนึ่งอันเดียวอยู่บ้าง แม้ว่าไม่สมบูรณ์ กับพระศาสนจักรคาทอลิก แน่ละ ความเห็นขัดแย้งหลายประการระหว่างบุคคลเหล่านี้ กับพระศาสนจักรคาทอลิกในปัญหาเรื่องพระสัจธรรม บางทีเรื่องระเบียบวินัยหรือโครงสร้างของพระศาสนจักร ยังคงเป็นอุปสรรคซึ่งบางที่ขัดขวางอย่างร้ายแรงมิให้เขามารวมอยู่ใน         พระศาสนจักรอย่างสมบูรณ์ ความเคลื่อนไหวไปสู่เอกภาพมุ่งจะเอาชนะอุปสรรคที่กล่าวนี้ อย่างไรก็ดี โดยที่เป็นผู้ชอบธรรมด้วยความเชื่อ ซึ่งเขาได้รับเมื่อล้างบาปและได้ร่วมเข้ากับพระคริสตเจ้าแล้ว เขาได้ชื่อว่าเป็นคริสตชนโดยถูกต้องและผู้เป็นบุตรของพระศาสนจักรคาทอลิกย่อมรับนับถือเขาเป็นพี่น้องกันในพระคริสตเจ้า ซึ่งก็เป็นการชอบแล้ว

นอกจากนี้ ในบรรดาปัจจัยและคุณสมบัติซึ่งรวมกันช่วยเสริมสร้างและทำให้พระศาสนจักรมีชีวิตชีวานั้น มีบางอย่างหรือหลายอย่างมีค่ามากซึ่งอาจอยู่นอกขอบเขตที่แลเห็นได้แห่งพระศาสนจักรคาทอลิก คือ พระวาจาที่เขียนไว้ของพระเป็นเจ้าชีวิตแห่งพระหรรษทาน ความเชื่อ ความหวัง และความรักตลอดจนพระคุณภายในอื่น ๆ แห่งพระจิตและปัจจัยอื่น ๆ ที่แลเห็นได้ทั้งหมดนี้ ซึ่งสืบเนื่องมาจากพระคริสตเจ้าและนำมนุษย์ไปหาพระองค์ ถ้ากล่าวตามสิทธิ์แล้ว ย่อมเป็นกรรมสิทธิ์ของพระศาสนจักรหนึ่งเดียวของพระคริสตเจ้า

ในทำนองเดียวกัน ในหมู่พี่น้องที่แตกแยกออกไปของเรามีการประกอบกิจศักดิ์สิทธิ์หลายประการแห่งพระคริสตศาสนา ด้วยวิธีที่ต่างกัน ตามสภาพที่ไม่เหมือนกันของแต่ละคริสตจักรหรือหมู่คณะ  กิจการศักดิ์สิทธิ์เหล่านั้นอาจทำให้เกิดชีวิตแห่งพระหรรษทานอย่างแน่นอน และเราจำต้องรับว่าอาจทำให้เขาบรรลุถึงความรอดได้
เพราะฉะนั้น คริสตจักรและหมู่คณะที่แตกแยกออกไปเหล่านี้ ถึงแม้เราจะเชื่อว่ามีข้อขาดบกพร่อง แต่ไม่ใช้ว่าไร้ความสำคัญและคุณค่าในเหตุการณ์ลึกล้ำแห่งความรอดเลย ด้วยว่าพระจิตของพระคริสตเจ้าไม่ปฎิเสธที่จะใช้คริสตจักรและหมู่คณะเหล่านั้นเป็นหนทางความรอด ซึ่งได้พละกำลังมาจากความไพบูลย์แห่งพระหรรษทานและความจริงที่ฝากไว้กับพระศาสนจักรคาทอลิก

ถึงกระนั้นก็ดี พี่น้องที่แตกแยกออกไปของเรา ไม่ว่าจะพิจารณาแต่ละคนหรือรวมอยู่ในหมู่คณะหรือคริสตจักรของเขาไม่มีเอกภาพที่พระเยซูคริสตเจ้าทรงปรารถนาประทานให้แก่ผู้ที่พระองค์ได้ประทานชีวิตให้เกิดใหม่สำหรับประกอบเป็นกายอันเดียวเพื่อชีวิตใหม่ เอกภาพนี้พระคัมภีร์และธรรมประเพณีน่าเคารพ  พระศาสนจักร ก็อ้างถึง

แท้จริง ในบรรดาหนทางแห่งความรอดนั้น หนทางที่สะดวกแน่นอนที่สุดก็ไม่แต่ในพระศาสนจักรคาทอลิกของพระคริสตเจ้า ซึ่งเป็น “ หนทางความรอด “ โดยปกติ เพราะตามความเชื่อของเรา สิ่งประเสริฐทุกอย่างในพันธสัญญาใหม่ พระคริสตเจ้า ทรงฝากไว้กับคณะอัครธรรมฑูตซึ่งมีเปโตรเป็นหัวหน้า เพื่อเสริมสร้างพระกายอันเดียวแห่งพระคริสตเจ้าขึ้นในโลก บรรดาผู้ที่เข้าอยู่ในประชากรของพระเป็นเจ้าโดยวิธีใดวิธีหนึ่งแล้วก็จำต้องรวมเข้ากับพระกายนั้นอย่างสมบูรณ์ ในระหว่างที่เดินทางอยู่ในโลก ประชากรของพระเป็นเจ้านี้ แม้จะมีสมาชิกที่ยังอยู่ในโอกาสที่จะทำบาป ก็ยังเติบโตขึ้นในพระคริสตเจ้าโดยพระเป็นเจ้าทรงนำไปตามแผนการอันลึกล้ำของพระองค์ จนกว่าจะบรรลุถึงเกียรติมงคลนิรันดรอันสมบูรณ์อย่างแท้จริงในนครเยรูซาแลมบนสวรรค์

สากลสัมพันธภาพ

๔. เนื่องจากทุกวันนี้ ในส่วนต่าง  ๆ ของโลก โดยการดลใจของพระจิต ได้มีการพยายามเป็นอันมาก ทั้งด้วยคำภาวนา วาจา และกิจการ ที่จะบรรลุถึงเอกภาพอย่างสมบูรณ์ตามที่พระเยซูคริสตเจ้าทรงปรารถนา สภาสังคายนา นี้จึงขอเตือนสัตบุรุษคาทอลิกให้รู้จักดูเครื่องหมายสำคัญของยุค และให้มีส่วนร่วมอย่างแข็งขันในความพยายามที่จะสร้างสากลสัมพันธภาพขึ้น

ที่พูดว่า “ การเคลื่อนไหวทางสากลสัมพันธภาพ “ นั้น หมายถึงกิจการและความริเริ่มทุกอย่างที่ส่งเสริมจัดขึ้นเพื่อให้คริสตศาสนิกชนทั้งหลายรวมเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันตามความจำเป็นต่าง ๆ ของพระศาสนจักรและตามภาวการณ์แวดล้อม ดังนี้ ก่อนอื่นทั้งหมด หมายถึงความพยายามที่จะกำจัดคำพูดความคิดเห็นและการกระทำใด ๆ ที่ไม่ตรงกับสภาพของพี่น้องที่แตกแยกออกไปทั้งในด้านยุติธรรมและความจริง เพราะสิ่งเหล่านี้ทำให้การติดต่อกับเขาลำบากยากยิ่งขึ้น ต่อไป ในระหว่างการประชุมของคริสตศาสนิกชนจากคริสตจักรหรือกลุ่มต่าง ๆ ที่จัดขึ้นโดยมีจุดหมายในทางศาสนา หมายถึงการติดต่อเจรจาของผู้เชี่ยวชาญที่มีความรู้ซึ้งแต่ละคนบรรยายคำสอนของหมู่คณะของตนอย่างละเอียด  และแสดงให้เห็นอย่างแจ่มแจ้งว่าหมู่คณะของตนมีลักษณะอย่างไร เมื่อมีการติดต่อเจรจากันแบบนี้ ทุกคนย่อมรู้จักและยกย่องคำสั่งสอนกับชีวิตของแต่ละคณะอย่างถูกต้องดียิ่งขึ้น เช่นเดียวกันนิกายต่าง ๆ จะร่วมมืออย่างกว้างขวางยิ่งขึ้นในกิจการทุกชนิดซึ่งมุ่งถึงประโยชน์ส่วนรวมตามที่มโนธรรมของผู้เป็นคริสตชนทุกคนจะเรียกร้อง ในบางโอกาส คริสตชนนิกายต่าง ๆ อาจชุมนุมเพื่อร่วมสดวภาวนาด้วยกันในที่ที่อนุญาต ที่สุด ทุกคนต่างพิจารณาว่าตนได้ถือตามน้ำพระทัยของพระคริสตเจ้าในเรื่องพระศาสนจักรหรือไม่ แล้วพยายามทำการเปลี่ยนแปลงแก้ไขต่อ ๆ ไปเท่าที่ควร

การทั้งหมดนี้ ถ้าสัตบุรุษคาทอลิกซึ่งอยู่ในปกครองดูแลของพระสังฆราช ทำอย่างฉลาดและพากเพียรแล้ว จะทำให้ความยุติธรรมและความจริง ความสามัคคีและการร่วมมือกัน ความรักฉันพี่น้องและการเป็นน้ำหนึ่งใจเดียวกัน เจริญรุดหน้าไป ถ้าทำดังนี้ ทีละเล็กทีละน้อย เมื่อเอาชนะอุปสรรคต่าง ๆ ที่ขัดขวางมิให้พระศาสนจักรรวมเป็นหนึ่งเดียวอย่างสมบูรณ์แล้ว คริสตศาสนิกชนทุกนิกายจะมาชุมนุมพร้อมหน้ากันเพื่อประกอบพิธีสักการบูชาขอบพระคุณซึ่งมีแต่พิธีเดียว  อันว่า      เอกภาพนี้พระคริสตเจ้าได้ประทานแก่พระศาสนจักรของพระองค์ตั้งแต่แรก เราเชื่อว่าเอกภาพนี้ยังคงดำรงอยู่ในพระศาสนจักรคาทอลิกอย่างไม่รู้จักเสื่อมสูญและนับวันแต่จะงอกงามยิ่งขึ้นจนถึงวันสิ้นพิภพ

เป็นที่เห็นได้ชัดว่า งานตระเตรียมให้ปัจเจกชนกลับใจปรารถนาจะรวมอยู่ในพระศาสนจักรคาทอลิกอย่างสมบูรณ์นั้น มีลักษณะแตกต่างกับแผนการสากลสัมพันธภาพ แต่ทั้งสองอย่างไม่ขัดกัน เพราะมาจากพระเป็นเจ้าซึ่งทรงเป็นผู้จัดให้เกิดขึ้นอย่างน่พิศวง

ในงานสากลสัมพันธภาพ สัตบุรุษคาทอลิกจงอย่ารีรอที่จะแสดงความสนใจเอาใจใส่ต่อพี่น้องที่แตกแยกออกไป สวดภาวนาอุทิศแก่เขา พูดกับเขาเรื่องพระศาสนจักรและก้าวไปหาเขาก่อน เฉพาะอย่างยิ่งจะต้องพิจารณาด้วยความซื่อตรงและตั้งใจถึงการทุกอย่างที่จำต้องปรับปรุงและทำให้ลุล่วงไปในครอบครัวคาทอลิกเอง ทั้งนี้เพื่อให้ชีวิตของเขาเป็นการประกาศอย่างซื่อสัตย์และแจ่มชัดยิ่งขึ้นถึงพระธรรมและตำแหน่งหน้าที่ต่าง ๆ ที่พระคริสตเจ้าได้ทรงถ่ายทอดมาทางอัครธรรมฑูตจนถึงเขา

อันที่จริง แม้ว่าพระศาสนจักรคาทอลิกจะมั่งคั่งด้วยความจริงที่พระเป็นเจ้าทรงเปิดเผยให้รู้ และยังร่ำรวยด้วยพระคุณต่าง ๆ แต่สมาชิกแห่งพระศาสนจักรหาได้เจริญชีวิตด้วยใจร้อนรนเท่าที่ควรไม่ ด้วยเหตุนี้โฉมหน้าของพระศาสนจักรจึงเฉิดฉายน้อยไปทั้งต่อหน้าพี่น้องที่แตกแยกและต่อหน้าโลกทั้งโลก นอกจากนั้นยังขัดขวางมิให้อาณาจักรของพระเจ้าเจริญเติบโตเร็ว เหตุฉะนั้นคาทอลิกทุกคนต้องมุ่งจะบรรลุถึงความดีพร้อมตามพระคริสตธรรมแต่ละคนในวงงานของตนต้องพยายามทำให้พระศาสนจักรซึ่งถ่อมตนและทรมานตนตามพระฉบับของพระเยซูเจ้ายิ่งวันยิ่งชำระตนและปรับปรุงตนให้ดียิ่งขึ้นจนกว่าพระคริสตเจ้าจะทอดพระเนตรเห็นพระศาสนจักรเต็มไปด้วยเกียรติปราศจากมลทินและรอยเหี่ยวย่น

ขอให้สมาชิกของพระศาสนจักรรักษาเอกภาพในการทุกอย่างที่จำเป็นแล้วแต่ละคนตามหน้าที่ได้รับ จงรักษาเสรีภาพที่ต้องมีในชีวิตฝ่ายวิญญาณและระเบียบแบบต่าง ๆ ก็ดี ในจารีตพิธีกรรม       ต่าง ๆ ก็ดี  รวมทั้งในการอธิบายความจริงที่เปิดเผยในด้านเทวศาสตร์ด้วย ให้ทุกคนบำเพ็ญความรักในทุกอย่าง ถ้าถือดังนี้ทุกคนจะแสดงให้เห็นยิ่งวันยิ่งเด่นขึ้นว่า พระศาสนจักร มีลักษณะเป็นสากลและสืบต่อมาจากอัครสาวกจริง

อีกประการหนึ่ง จำเป็นที่ชาวคาทอลิกจะต้องยินดียอมรับนับถือคุณค่าแบบคริสตชนอย่างแท้จริงอันเกิดจากสิ่งที่ตกทอดถึงคริสตศาสนิกชนทุกนิกายร่วมกันและมีอยู่ในหมู่พี่น้องที่แตกแยกออกไปของเรา เป็นการชอบและมีคุณที่จะยอมรับนับถือพระคุณมหาสมบัติและพระฤทธานุภาพของพระคริสตเจ้าในชีวิตของผู้ที่ประกาศยืนยันถึงพระคริสตเจ้า บางครั้งจนถึงกับหลั่งโลหิตเพราะเห็นแก่พระองค์ เพราะพระเป็นเจ้าทรงเป็นผู้น่ายกย่องสรรเสริญเสมอ เราต้องยกย่องสรรเสริญพระองค์ในกิจการที่พระองค์ทรงกระทำ

เช่นเดียวกัน เราต้องไม่ลืมว่าการใด ๆ ซึ่งพี่น้องที่แตกแยกออกไปของเรากระทำอาศัยพระหรรษทานของพระจิต อาจมีส่วนชักจูงเราให้มีความศรัทธาและประพฤติดีขึ้นได้ ทุกสิ่งที่เป็นของ        คริสตชนอย่างแท้จริง ย่อมไม่ขัดต่อคุณค่าแท้แห่งความเชื่อแต่อาจช่วยให้เข้าถึงเหตุการณ์ลึกล้ำเกี่ยวกับพระคริสตเจ้าและพระศาสนจักรอย่างสมบูรณ์ยิ่งขึ้นเสมอ
อย่างไรก็ดี การแตกแยกระหว่างคริสตศาสนิกชนนิกายต่าง ๆ ขัดขวางมิให้พระศาสนจักรมีสากลภาพตามลักษณะของตนได้อย่างสมบูรณ์เช่นในพวกลูกที่ขึ้นแก่พระศาสนจักรจริงเพราะได้รับศีลล้างบาปแล้วแต่ยังอยู่ห่างจากการร่วมเป็นหนึ่งเดียวอย่างสมบูรณ์กับพระศาสนจักร ยิ่งกว่านั้น สำหรับพระศาสนจักรเองก็เป็นการยากกว่าที่จะแสดงให้เห็นสากลภาพทุกแง่ทุกมุมในความเป็นอยู่แท้จริงของชีวิต