บท ๒ คดีเรื่องการแยกกันของคู่สมรส
 

Can.1692 $1. Personal separation of baptized spouses, unless otherwise legally provided for in particular places, can be decided by a decree of a diocesan bishop, or by a sentence of a judge in accord with the following canons.

$2. Where an ecclesiastical decision has no civil effects, or if it is foreseen that a civil sentence is not contrary to divine law, the bishop of the diocese of residence of the spouses can give them permission to approach the civil forum, having considered the particular circumstances.

$3. Also, if a case is concerned only with the merely civil effects of marriage, the judge can determine it is sufficient that the case be deferred to the civil forum from the start, with due regard for the prescription of $2.

Can.1693 $1. Unless one party or the promoter of justice seeks an ordinary contentious process, an oral contentious process is to be used.

$2. If the ordinary contentious process has been used and an appeal is proposed, the appellate tribunal is to proceed in accord with the norm of can.1682,$2 while observing everything that is to be observed.

Can.1694 The prescriptions of can.1673 are to be observed in regard to the competence of the tribunal.

Can.1695 Before accepting the case and whenever it is perceived that there is hope of a successful outcome, the judge is to use pastoral means to reconcile the spouses and induce them to restore conjugal living.

Can.1696 Case involving the separation of spouses also pertain to the public good; therefore, the promoter of justice must always intervene at them in accord with the norm of can.1433.

มาตรา ๑๖๙๒ วรรค ๑ เว้นไว้แต่ว่ามีการกำหนดอันชอบด้วยกำหมายไว้เป็นอย่างอื่นสำหรับบางสถานที่ โดยเฉพาะการแยกกันอยู่ของคู่สมรสที่ได้รับศีลล้างบาปสามารถถูกกำหนดโดยคำสั่งของพระสังฆราชสังฆมณฑล  หรือโดยคำตัดสินของผู้พิพากษาตามกฎหมายมาตราต่อไปนี้

วรรค ๒ ในที่ๆ คำตัดสินของพระศาสนจักรไม่มีผลทางบ้านเมือง หรือถ้าเห็นได้ก่อนว่าคำตัดสินของบ้านเมืองไม่ขัดกับกฎของพระเจ้า  พระสังฆราชของสังฆมณฑลที่คู่สมรสมีถิ่นที่อยู่สามารถอนุญาตให้พวกเขาขึ้นศาลฝ่ายบ้านเมืองได้ หลังจากได้พิจารณาสภาพแวดล้อมเฉพาะนั้นแล้ว

วรรค ๓ เช่นเดียวกัน ถ้าเป็นคดีเกี่ยวกับผลทางฝ่ายบ้านเมืองของการแต่งงานเท่านั้น  ผู้พิพากษาสามารถกำหนดว่า เป็นการเพียงพอที่จะส่งมอบคดีต่อไปยังศาลบ้านเมืองตั้งแต่เริ่มต้น ทั้งนี้ โดยคำนึงถึงข้อกำหนดของวรรค ๒

มาตรา ๑๖๙๓ วรรค ๑ ต้องใช้ขบวนการพิจารณาด้วยวาจา เว้นไว้แต่ว่าคู่คดีฝ่ายหนึ่ง หรือผู้ผดุงความยุติธรรมขอให้ใช้ขบวนการพิจารณาปกติ

วรรค ๒ ถ้าได้ใช้วิธีการพิจารณาปกติ และได้มีการยื่นการอุทธรณ์ ต้อง

ดำเนินการตามกฎเกณฑ์ของกฎหมายมาตรา ๑๖๘๒ วรรค ๒ โดยปฏิบัติทุกอย่างที่ต้องปฏิบัติ

มาตรา ๑๖๙๔ ให้ปฏิบัติตามข้อกำหนดของกฎหมายมาตรา ๑๖๗๓ เกี่ยวกับเรื่องอำนาจศาล

มาตรา ๑๖๙๕ ก่อนรับฟ้องคดีหรือเมื่อใดก็ตามที่เห็นว่ามีความหวังในผลสำเร็จที่จะออกมา ผู้พิพากษาต้องใช้วิธีอภิบาลเพื่อให้คู่สมรสคืนดีกันและนำเขาให้ฟื้นการอยู่กินฉันท์สามีภรรยา

มาตรา ๑๖๙๖ คดีที่เกี่ยวกับการแยกกันอยู่ของคู่สมรสเป็นเรื่องเกี่ยวกับความดีสาธารณะด้วย ดังนั้นผู้ผดุงความยุติธรรมต้องเข้าแทรกแซงด้วยเสมอ ตามกฎเกณฑ์ของกฎหมายมาตรา ๑๔๓๓