ส่วน ๒ สิทธิในการต่อสู้เรื่องการแต่งงาน

Can.1674 The following are capable of challenging a marriage:

1. the spouses;

2. the promoter of justice when the nullity has become public, if the marriage cannot be convalidated or this is not expedient.

Can.1675 $1. A marriage which has not been impugned during the lifetime of both spouses cannot be impugned after the death of either one or both spouses unless the question of validity is prejudicial to the resolution of another controversy either in the canonical forum or in the civil forum.

$2. However, if a spouse dies while a case is pending, can.1518 is to be observed.

Can.1676 Before accepting a case and whenever there seems to be hope of a successful outcome, the judge is to use pastoral means to induce the spouses, if at all possible, to convalidate the marriage and to restore conjugal living.

Can.1677 $1. When the libellus has been accepted, the presiding judge or the ponens is to proceed to the communication of the decree of citation according to the norms of can.1508.

$2. Unless either party has petitioned for a session on the joinder of the issues (contestatio litis), when fifteen days have passed after such a communication, the presiding judge or the ponens is to determine the formulation of the doubt or doubts within ten days by a decree ex officio and notify the parties.

$3. The formulation of the doubt not only is to ask whether there is proof of nullity of marriage in the case, but it also must determine on what ground or grounds the validity of the marriage is to be challenged.

$4. Ten days after the the communication of the decree, the presiding judge or the ponens is to arrange for the instruction of the case by a new decree if the parties were not opposed.

มาตรา ๑๖๗๔ บุคคลต่อไปนี้สามารถต่อสู้เรื่องการแต่งงาน

๑. คู่สมรส

๒. ผู้ผดุงความยุติธรรมเมื่อความเป็นโมฆะเป็นที่รู้แก่สาธารณะ ถ้าการแต่งงานไม่สามารถทำให้ถูกต้องหรือไม่เหมาะสมที่จะทำให้ถูกต้อง

มาตรา ๑๖๗๕ วรรค ๑ การแต่งงานที่ไม่ได้นำมาต่อสู้ระหว่างที่คู่สมรสทั้งสองยังมีชีวิตอยู่  ไม่สามารถนำมาต่อสู้หลังความตายของฝ่ายหนึ่งหรือทั้งสองฝ่าย เว้นไว้แต่ว่า ปัญหาเรื่องความถูกต้องได้รับการตัดสินก่อน  เพื่อแก้ไขความขัดแย้งอีกอันหนึ่ง  ไม่ว่าในศาลพระศาสนจักรหรือศาลบ้านเมือง

วรรค ๒ อย่างไรก็ตามหากคู่สมรสฝ่ายหนึ่งเสียชีวิตขณะดำเนินคดีอยู่  ต้องถือตามมาตรา ๑๕๑๘

มาตรา ๑๖๗๖ ก่อนที่จะรับคดีและเมื่อใดก็ตามที่มีความหวังจะพบทางออกที่ดี ผู้พิพากษาจะต้องใช้วิธีการอภิบาล  ถ้าเป็นไปได้เพื่อนำคู่สมรสมาให้ทำการแต่งงานอย่างถูกต้อง  และเพื่อฟื้นชีวิตคู่

มาตรา ๑๖๗๗ วรรค ๑ เมื่อรับหนังสือฟ้องแล้วประธานผู้พิพากษาหรือผู้เขียนคดีต้องดำเนินการแจ้งคำสั่งหมายเรียกตามกฎเกฎฑ์ของกฎหมายพระศาสนจักร มาตรา ๑๕๐๘

วรรค ๒ เว้นไว้แต่ว่าคู่กรณีฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งได้ขอให้มีการระบุประเด็นปัญหาเมื่อเวลา ๑๕ วันผ่านไปหลังจากที่ได้ส่งหมายเรียก  ประธานผู้พิพากษาหรือผู้เขียนคดีต้องกำหนดข้อความของข้อสงสัยหรือข้อสงสัยทั้งหลายภายใน ๑๐ วันโดยคำสั่งตามหน้าที่และแจ้งให้คู่กรณีทราบ

วรรค ๓ ข้อความของข้อสงสัยไม่เพียงแต่ต้องถามว่ามีหลักฐานพิสูจน์ของความเป็นโมฆะในคดีหรือไม่  แต่ต้องกำหนดด้วยว่าอะไรเป็นพื้นฐานหรือพื้นฐานทั้งหลายที่นำมาฟ้องร้องกันเกี่ยวกับความถูกต้องของการแต่งงาน

วรรค ๔ หลังจากได้แจ้งคำสั่งแล้ว ๑๐ วัน ประธานผู้พิพากษาหรือผู้เขียนคดีต้องจัดการเพื่อทำคดี โดยออกคำสั่งใหม่ถ้าคู่คดีไม่คัดค้าน