ลักษณะที่ ๓  สัญญา และโดยเฉพาะ การจำหน่ายจ่ายโอน

Can.1290 Whatever general and specific regulations on contracts and payments are determined in civil law for a given territory are to be observed in canon law with the same effects in a matter which is subject to the governing power of the Church, unless the civil regulations are contrary to divine law or canon law makes some other provision, with due regard for the prescription of can.1547.

Can.1291 The permission of the competent authority according to the norm of law is required in order validly to alienate the goods which through lawful designation constitute the stable patrimony of a public juridic person and whose value exceeds the sum determined in law.

Can.1292 $1. With due regard for the prescription of can.638, $3, when the value of the goods whose alienation is proposed is within the range of the minimum and maximum amounts which are to be determined by the conference of bishops for its region, the competent authority is determined in the group’s own statutes when it is a question of juridic persons who are not subject to the diocesan bishop; otherwise, the competent authority is the diocesan bishop with the consent of the finance council, the college of consultors and the parties concerned. The diocesan bishop also needs their consent to alienate the  goods of thediocese.

$2. The permission of the Holy See is also required for valid alienation when it is a case of goods whose value exceeds the maximum amount, goods donated to the Church through a vow or goods which are especially valuable due to their artistic or historical value.

$3. If the object to be alienated is divisible, the parts which have previously been alienated must be mentioned in seeking the permission for alienation; otherwise the permission is invalid.

$4. The persons who must take part in alienating goods through their advice or consent are not to give their advice or consent unless they have first been thoroughly informed concerning the economic situation of the juridic person whose goods are proposed for alienation and concerning previous alienations.

Can.1293 $1. To alienate goods whose value exceeds the minimum amount which has been determined, also required are:

1. a just cause such as urgent necessity, evident usefulness, piety, charity or some other serious pastoral reason;

2.a written estimate from experts concerning the value of the object to be alienated.

$2. Other safeguards prescribed by legitimate authority are also to be ovserved to prevent harm to the Church.

Can.1294 $1. Ordinarily an object must not be alienated for a price which is less than that indicated in the estimate.

$2. The money realized from the alienation is either to be invested carefully for the advantage of the Church or wisely expended in accord with the purposes of the alienation.

Can.1295 The requirements mentioned in cann.1291-1294, with which the statutes of juridic persons are to be in conformity, must be observed not only in an alienation but also in any transaction through which the patrimonial condition of a juridic person can be worsened.

Can.1296 Whenever ecclesiastical goods have been alienated without the required canonical formalities but the alienation is civilly valid, it is the responsibility of the competent authourity, after a thorough consideration of the situation, to decide 

whether and what type of action, that is, a personal or real action, is to be initiated to vindicate the rights of the Church as well as by whom and against whom such an action is to be initiated.

Can.1297 After considering local circumstances, it is the responsibility of the conference of bishops to establish norms concerning the leasing of church goods, especially the permission to be obtained from competent ecclesiastical authority.

Can.1298 Unless it is an object of little importance, ecclesiastical goods are not to be sold or leased out to their own administrators or to their relatives up to the fourth degree of consanguinity or affinity without the special written permission of the competent authority.

มาตรา ๑๒๙๐ สิ่งใดที่กฎหมายบ้านเมืองในพื้นที่นั้น กำหนดอย่างทั่วไป หรืออย่างเฉพาะเกี่ยวกับสัญญา และการสิ้นสุดลงของสัญญา ต้องปฏิบัติในกฎหมายพระ ศาสนจักร   เกี่ยวกับสิ่งที่อยู่ใต้อำนาจการปกครองของพระศาสนจักร โดยมีผลแบบเดียวกัน เว้นแต่กฎหมายทางบ้านเมืองจะขัดต่อกฎหมายของพระเจ้า หรือกฎหมายพระศาสนจักรจะกำหนดไว้เป็นอย่างอื่น ทั้งนี้ให้คงไว้ซึ่งข้อกำหนดของกฎหมายมาตรา ๑๕๔๗

มาตรา ๑๒๙๑ ทรัพย์สิน ซึ่งตั้งขึ้นเป็นกองมรดกถาวรของนิติบุคคลสาธารณะโดยการกำหนดที่ชอบด้วยกฎหมายและค่าของมันสูงกว่าค่าที่กฎหมายกำหนด ทรัพย์สินนั้นอาจจำหน่ายออกได้โดยถูกต้อง ก็ต่อเมื่อมีอนุญาตของผู้ใหญ่ผู้ทรงอำนาจตามกฎเกณฑ์ของกฎหมาย

มาตรา ๑๒๙๒ วรรค ๑ โดยคงไว้ซึ่งข้อกำหนดของกฎหมายมาตรา ๖๓๘ วรรค ๓ เมื่อค่าของทรัพย์สินที่เสนอขาย อยู่ระหว่างค่าต่ำสุดและสูงสุด ซึ่งต้องกำหนดโดยสภาพระสังฆราชสำหรับแต่ละแขวง ถ้าเป็นกรณีที่เกี่ยวกับนิติบุคคลที่ไม่ขึ้นกับพระสังฆราชสังฆมณฑล ผู้ใหญ่ผู้ทรงอำนาจต้องถูกกำหนดโดยธรรมนูญของนิติบุคคลนั้นเอง ถ้าเป็นกรณีอื่น ผู้ใหญ่ผู้ทรงอำนาจ คือพระสังฆราชสังฆมณฑลซึ่งต้องทำการร่วมกับความเห็นชอบของคณะที่ปรึกษาฝ่ายเศรษฐกิจ และความเห็นชอบของคณะที่ปรึกษา พร้อมกับความเห็นชอบของผู้มีส่วนได้เสีย ส่วนในกรณีที่เกี่ยวกับการจำหน่ายทรัพย์สินของสังฆมณฑลเอง ผู้ใหญ่ผู้ทรงอำนาจ คือพระสังฆราชสังฆมณฑล โดยต้องได้รับความเห็นชอบจากคณะบุคคลดังกล่าวด้วย

วรรค ๒ อย่างไรก็ดี ถ้าเป็นการจำหน่ายที่มีค่าเกินกว่าราคาประเมินสูงสุด หรือที่ถวายแก่พระศาสนจักรโดยการบนบาน หรือวัตถุที่มีค่าทางศิลปะ หรือทางประวัติศาสตร์ การจำหน่ายนั้นต้องมีอนุญาตของสันตะสำนักเพิ่มอีกด้วยเพื่อมีผลถูกต้องตามกฎหมาย

วรรค ๓ ถ้าทรัพย์สินที่จะจำหน่าย เป็นสิ่งที่แบ่งแยกได้ การขออนุญาตเพื่อการจำหน่าย จะต้องระบุส่วนที่ได้จำหน่ายไปแล้วด้วย มิฉะนั้นการอนุญาตไม่มีผลตามกฎหมาย

วรรค ๔ บุคคลผู้มีส่วนในการให้คำแนะนำ หรือความเห็นชอบในการจำหน่ายทรัพย์สิน ต้องไม่ให้คำแนะนำหรือความเห็นชอบนั้น เว้นแต่จะได้รับแจ้งให้ทราบอย่างถี่ถ้วนก่อน ถึงสถานภาพทางเศรษฐกิจของนิติบุคคล ซึ่งเป็นเจ้าของทรัพย์สินที่เสนอขาย และทราบถึงทรัพย์สินส่วนที่ได้ขายไปแล้วด้วย

มาตรา ๑๒๙๓ วรรค ๑ เพื่อจำหน่ายทรัพย์สิน ซึ่งมีราคาสูงกว่าค่าประเมินต่ำสุด ยังต้องมี

๑. เหตุผลอันชอบ เช่น ความจำเป็นเร่งด่วน ผลประโยชน์ที่แจ้งชัด เหตุผลทางจิตศรัทธา   ทางความเมตตา  หรือเหตุผลทางการอภิบาลที่มีน้ำหนักอย่างอื่น

๒. การประเมินราคาทรัพย์สินที่จะจำหน่าย ต้องทำเป็นลายลักษณ์อักษร โดยผู้เชี่ยวชาญ

วรรค ๒ ข้อควรระวังอื่นๆ ซึ่งผู้มีอำนาจอันชอบด้วยกฎหมายกำหนดไว้ ต้องถือตามด้วย เพื่อหลีกเลี่ยงความเสียหายแก่พระศาสนจักร

มาตรา ๑๒๙๔ วรรค ๑ ปกติทรัพย์สินต้องไม่จำหน่ายในราคาที่ต่ำกว่าราคาซึ่งบ่งไว้ในราคาประเมิน

วรรค ๒ เงินที่ได้จากการจำหน่ายทรัพย์สิน      ต้องลงทุนอย่างระมัดระวัง      เพื่อประโยชน์ของพระศาสนจักรหรือใช้จ่ายอย่างฉลาด ตามจุดประสงค์ของการจำหน่ายทรัพย์สิน
มาตรา ๑๒๙๕ เงื่อนไขที่จำเป็นในกฎหมายมาตรา ๑๒๙๑ – ๑๒๙๔ ซึ่งธรรมนูญของนิติบุคคลต้องสอดคล้องด้วย   ต้องถือตามไม่เฉพาะแต่ในการจำหน่ายทรัพย์สินเท่านั้น แต่ยังต้องถือตามในธุรกิจใดๆ อีกด้วย เพื่อมิให้สภาพกองมรดกของนิติบุคคลเสื่อมทรามลง

มาตรา ๑๒๙๖ ทุกครั้งที่ทรัพย์สินของพระศาสนจักรถูกจำหน่ายออกไป โดยขาดรูปแบบที่จำเป็นตามกฎหมายพระศาสนจักร แต่การจำหน่ายนั้นมีผลตามกฎหมายบ้านเมือง ผู้ใหญ่ผู้ทรงอำนาจ เมื่อได้พิจารณาอย่างถี่ถ้วนแล้ว ต้องตัดสินว่า ต้องดำเนินคดีความหรือไม่       และเป็นคดีชนิดไหน กล่าวคือชนิดเกี่ยวกับบุคคล หรือเกี่ยวกับทรัพย์สิน ใครเป็นผู้ฟ้องและฟ้องใคร เพื่อทวงสิทธิของพระศาสนจักร

มาตรา ๑๒๙๗ โดยคำนึงสภาพแวดล้อมของท้องที่ สภาพระสังฆราชมีหน้าที่กำหนดกฎเกณฑ์เกี่ยวกับการให้เช่าทรัพย์สินของพระศาสนจักร เป็นต้นเกี่ยวกับการอนุญาตที่ต้องได้รับจากผู้ใหญ่ผู้ทรงอำนาจฝ่ายพระศาสนจักร         

มาตรา ๑๒๙๘ เว้นแต่เป็นเรื่องที่มีความสำคัญเพียงเล็กน้อย ทรัพย์สินของพระ  ศาสนจักรต้องไม่ขายหรือให้เช่าแก่ผู้บริหารทรัพย์สินเอง หรือแก่ญาติสายโลหิต หรือญาติเกี่ยวดองจนถึงชั้นที่สี่ของเขา โดยมิได้รับอนุญาติพิเศษจากผู้ใหญ่ผู้ทรงอำนาจ เป็นลายลักษณ์อักษร